تقویت حافظه در نوزادان
مغز نوزاد از بدو تولد شروع به رشد میکند. کارهای بسیار زیادی هستند که میتوانید برای کمک به تقویت حافظه او در طول اولین سال تولدش انجام دهید. درزیر نکاتی را برای تقویت ذهن نوزادتان ارائه نمودهایم:
۰ تا ۳ ماهگی
با ثابت نگه داشتن محیط پیرامون کودکتان و خلق برنامههای روزمره به پیشرفت حافظه او کمک کنید. زمان بازی او را قابل پیش بینی نمایید. در صورتی که هر روز با اسباب بازیهای یکسان در مکان و زمان یکسانی بازی کند، این صحنه بیشتر در ذهن او میماند. حتی چیزهای کوچک از قبیل تغییر ترانههایی که برایش میخوانید، مانع از به خاطر سپردن آنها میشود. در این سن تنها حافظه کوتاه مدت او در حال پرورش است.
مهارتهای جدیدی را در طی بازی به او معرفی کنید. اگر اسباب بازی جدید او نیازمند مهارتی است که هنوز کسب نکرده، در تمام هفته آن اسباب بازی را در زمان بازی به او بدهید. نحوه بازی کردن با آن را به او بیاموزید، سپس طی چند روز هربار آن اسباب بازی را به مدت ۵ دقیقه به او بدهید. با این شیوه کودک آن مهارت را به مدت طولانی تری به ذهن خواهد سپرد تا زمانی که به مدت طولانیتر و ظرف تنها یک تا دو روز با آن بازی کند.
۴ تا ۶ ماهگی
هر بار که ممکن بود نام او را صدا بزنید. او در ۴ ماهگی صدای اسمش را تشخیص داده و آن را به خود مرتبط میداند. هنگام حرف زدن با او هر بار که ممکن است نامش را بگویید تا به یاد بسپارد که این نام مختص اوست. او همچنین شروع میکند به ارتباط دادن نامها با چهرههای آشنایی که هر روز میبیند. حتماً تا اندازهای که میتوانید خودتان را مادر بنامید تا به او کمک کنید بین این کلمه و خودتان رابطه برقرار کند.
درحین کار کردن با او صحبت کرده تا به او کمک کنید که رابطه علت و معلولی را به یاد بسپارد. به او نشان دهید که وقتی کلید را به پایین میزنید، چراغ خاموش میشود و وقتی آن را بالا میزنید، چراغ روشن میشود؛ بگوید: «چراغ روشن شد» و «چراغ خاموش شد». کتابها یا قوطیها را یکی یکی روی هم بچینید تا واژگون شوند و بگویید: «خیلی بلند بود!» این نمایشها به نوزاد کمک میکند تا قوانین ساده را یاد گرفته و بار دیگر که این کار را انجام دادید، آن را پیش بینی کند. همچنین اگر در کتاب قصهای که هنگام خواب برایش میخوانید از کارهایی صحبت شده است، حتماً آنها را برایش مشخص کنید و به عکس اشاره کنید و بگویید: «دویدن» یا «رقصیدن».
۷ تا ۹ ماهگی
با اینکه نوزاد هنوز قادر به صحبت کردن نیست، وقتی با او صحبت میکنید کمی مکث کنید. در صورتی که منتظر بمانید تا شروع به بغبغو کردن کند، سرانجام یاد میگیرد که از او انتظار دارید به حرفهای شما پاسخ دهد. در آینده که صحبت کردن را آغاز کند، این الگوی بده و بستان را به یاد خواهد داشت. وقتی صبر میکنید تا پاسخ بدهد همچنین به او در به خاطر سپردن الگوی کلمات و جملات کمک میکنید. به زودی بغبغوهای او همان ریتم سخنهای شما را به خود خواهد گرفت.
بعد از اینکه نوزاد تقریباً ۹ ماهه شد، با توجه به کارهایی که قبلاً انجام داده بودید، یاد گرفته است که رویدادها را پیش بینی کند. او به یاد خواهد آورد که باز کردن آب یعنی وقت حمام کردن است یا اینکه پوشاندن کتش یعنی قرار است بیرون برود. او اکنون قادر به درک خنده دار بودن رویدادهای غیر منتظره است. برای امتحان زیر پوشش را روی سرش بگذارید یا جورابهایش را به دستانش بپوشانید. او به این شوخی شما خواهد خندید و حافظه او درباره مسائل معمول تقویت خواهد شد.
همانطور که شما بعد از یک چرت نیروبخش و سرحال کننده احساس میکنید که کار بیشتری میتوانید انجام دهید، نوزاد نیز در صورتی که استراحت کرده باشد، اطلاعات را بهتر به یاد خواهد سپرد. سعی نکنید که هر لحظه را تبدیل به فرصت آموزش و یادگیری کنید. به او اجازه بدهید در بخشی از زمان بازیاش آزادانه به کاوش بپردازد یا فقط با او روی زمین دراز بکشید. هنگامی که او را برای پیاده روی بیرون میبرید، او نیز نشستن در کالسکه و تماشای دنیایی را که از پیش رویش میگذرد، راحت و آرامش دهنده خواهد یافت. استراحت کردن و چرت زدن حافظه نوزاد را تقویت کرده و به او کمک میکند مسائل را به مدت زمان طولانی تری به به خاطر بسپارد.
۱۰ تا ۱۲ ماهگی
در این سن، او کم کم دارد از تکرار خسته میشود. کارهای تکراری زمان بازی را کنار بگذارید و بازیهای جدید را به او معرفی کنید. بهترین راه سرگرم نگه داشتن او این است که کمک کنید اشیاء را طبقه بندی کند. در زمان بازی اسباب بازیهایش را با توجه به رنگ یا کاربرد آنها جدا کنید. برای مثال تمام کامیونهایش را در یک دسته و تمام حیوانات پارچه ایاش را در دسته دیگری قرار دهید. سپس اسباب بازی جدید را بردارید و از او بخواهید به شما کمک کند تا تعیین کنید که این اسباب بازی در کدام دسته باید قرار داده شود، دسته کامیونها یا دسته حیوانات؟ این کار به او کمک میکند که کیفیت و ویژگی اشیاء را به خاطر بسپارد.
نوزاد در این سن به دوام و بقای اشیاء پی میبرد؛ یعنی خواهد فهمید وقتی نمیتواند شیئی را ببیند به این معنی نیست که آن شی دیگر در آنجا نیست. قایم موشک بازی برای تقویت این مهارت بسیار خوب است. قایم کردن اسباب بازی باعث میشود که نوزاد به دنبال آن بگردد و او را وادار میکند اندازه، شکل، رنگ و بافت آن را به یاد بیاورد. او به ویژه برای جستجوی اسباب بازیهای مورد علاقهاش بسیار هیجان زده خواهد بود.
وقتی نوزاد شروع میکند به گفتن اولین کلماتش، آنها را با برخی از خاطراتش ارتباط میدهد. اگر بگوید «ماما» یا «بابا» همراه با صدایی که ادا میکند، شروع به مجسم کردن تصویر شما مینماید. همین که نوزاد شروع به حرف زدن کرد، ارتباط دادن کلمات مهمتر از همیشه میشود. وقتی نوزاد تماشایتان میکند، نام هر شیءای را که در دست دارید، بگویید. او خیلی زود تصاویر و کلمات را با هم به خاطر خواهد سپرد. این کار هنگامی که در حال افزایش دایره لغتش است به او کمک میکند.